Scheiding verdeelt Marokko en Westelijke Sahara

Een nieuwe familiewet, die bekend staat als de Mudawna, heeft verschillende effecten op de rechten van vrouwen in het Islamitische koninkrijk en de betwiste Westelijke Sahara, dat onder Marokkaanse invloed valt.

Sinds februari 2004 hoeven Marokkaanse vrouwen hun mannen wettelijk niet meer te gehoorzamen, iets dat de Marokkaanse man opvatte als een inperking van zijn rechten om zijn vuisten te gebruiken tegen zijn ongehoorzame vrouw.

Fatima’s man vroeg haar om vergeven en Fatima ging tevreden terug naar huis wetende dat ze nu gelijkwaardig was, en misschien wel iets meer dan dat.

Kamelen en juwelen

De nieuwe Mudawna is zonder twijfel een stukje progressieve wetgeving – voor vrouwen in Marokko – maar niet per se voor vrouwen in de Westelijke Sahara.

In de Westelijke Sahara is het zo dat als een man zijn vrouw slaat, het minste wat hij moet doen om vergeving te vragen is om een tweede huwelijk te houden, met alle giften en kamelen die daarmee gepaard gaan.

Maar daarmee haalt hij zelden zijn vrouw over om terug te keren. Saharawi vrouwen scheiden voor veel kleinere vergrijpen van hun man.

“Ik scheidde van mijn eerste man omdat ik nooit verliefd op hem was. Ik scheidde van mijn tweede omdat ik verliefd op iemand anders was, “ aldus Salka.

Scheidende partijen

Polygamie is nog steeds toegestaan maar is wel een stuk moeilijker onder de nieuwe Mudawna, maar zeker niet ongebruikelijk in Marokko. Maar in de Westelijke Sahara is het voor de meeste vrouwen een onacceptabel gebruik.

“Deze partij zou eer aan de gescheiden vrouw moeten bewijzen, zodat ze zich niet zwak of beschaamd voelt.”

Aantrekkelijk

Gescheiden vrouwen in de westelijke Sahara komen niets te kort als het gaat om verzoeken.

“Sinds ik deze keer gescheiden ben zijn er zo veel mannen die met me willen trouwen, “ vertelde Souka me, kletsend op haar dijend terwijl ze luid lacht. “De jonge mannen willen me zelfs nog meer dan de oude mannen.”

In het grootste gedeelte van de Arabische wereld draagt een scheiding een groot sociaal stigma met zich mee en toch zijn de Saharawi’s godsdienstige mensen.

Naima Chikhaoui is een antropoloog bij het Nationaal Marokkaans Instituut van Archeologie en volgens haar is het een wijdverspreid misverstand dat scheiden in de Islam verboden is.

Beschamend

Onder de nieuwe Mudawna moeten koppels nu naar de rechtbank gaan om een Marokkaanse scheiding te regelen in plaats van simpelweg een brief van verwerping op te halen bij een Imam.

Vrouwen groepen in Marokko zeggen dat dit een stap in de goede richting is, die ervoor zorgt dat er minder vrouwen met kinderen op straat zullen komen te staan, omdat rechters nu het huis moeten toewijzen aan diegene die voogdij over de kinderen heeft. Maar voor de Saharawi vrouwen is scheiden nooit een probleem geweest en ook de Saharawi mannen zijn niet blij met de nieuwe regels.

Batoul, een Saharawi man, wordt gedwongen om naar de rechtbank te gaan om een scheidingsregeling voor elkaar te krijgen.

“Het is beschamend voor een man om van zijn vrouw te vragen om naar de rechter te gaan om daar haar rechten of haar kinderen op te eisen wanneer dit allemaal tussen de families onderling geregeld kan worden,” zegt hij.